Rekonstrukcja więzadła krzyżowego przedniego (ACL)
Ze względu na położenie więzadła krzyżowego przedniego nie istnieje możliwość samoistnego pełnego wygojenia się i odzyskania ciągłości tej struktury oraz jej właściwości mechanicznych. Leczenie uszkodzonego ACL może być operacyjne lub zachowawcze, a wybór ten powinien zależeć od rodzaju obrażenia, wieku chorego, poziomu jego aktywności fizycznej i zawodowej oraz stanu ogólnego. Wskazania do leczenia zachowawczego to uszkodzenia częściowe (rozciągnięcie, częściowe przerwanie ciągłości), wiek powyżej 40 r.ż., niezbyt aktywny tryb życia oraz zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe w stawie.
W przypadku świeżego urazu celem leczenia zachowawczego jest wyeliminowanie obrzęku, zmniejszenie dolegliwości bólowych, uzyskanie prawidłowej i bezbolesnej ruchomości w stawie oraz normalizacja napięć mięśniowych. W początkowej fazie stosuje się chłodzenie oraz elewację (uniesienie) kończyny. W przewlekłe niewydolności stosuje się także ćwiczenia wzmacniające.
Wskazaniami do leczenia operacyjnego uszkodzeń ACL mogą być: uprawianie sportu na poziomie zawodowym, niezadowalający wynik leczenia zachowawczego, młody wiek, współistniejące uszkodzenia struktur torebkowo-więzadłowych oraz uszkodzenia awulsyjne.
Do rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego używa się przeszczepów auto- lub allogennych. Najczęściej są to:
- 1/3 środkowa więzadła właściwego rzepki wraz z bloczkami kostnymi,
- ścięgno mięśnia półścięgnistego i/lub smukłego,
- alloprzeczep od zmarłego dawcy,
- przeszczep syntetyczny np. LARS.
Każda z metod operacyjnych ma swoje plusy i minusy i powinna być dobierana indywidualnie do potrzeb i możliwości danego pacjenta.
Metoda BPTB (przeszczep z więzadła rzepki)
Metoda ta stosowana jest od wielu lat z dużym powodzeniem jeśli chodzi o stabilizację kolana. Zabieg polega na pobraniu fragmentu więzadła rzepki wraz z bloczkami kostnymi, co znacznie przyspiesza proces gojenia przeszczepu. Technika ta sprawdza się bardzo dobrze u pacjentów aktywnych sportowo (przy braku bólu z przedniego przedziału stawu). Do największych minusów tej rekonstrukcji jest osłabienie mechanizmu wyprostnego kolana, co może mieć niezwykle istotny wpływ np. na wyskok u sportowców. Ponadto dla wielu osób niekomfortowy może okazać się aspekt kosmetyczny – pobranie przeszczepu z więzadła rzepki wiąże się z powstaniem zdecydowanie większej blizny niż w przypadku artroskopii z pobraniem ścięgien zginaczy.
Metoda STG (przeczep ze ścięgien mięśni półścięgnistego i/lub smukłego)
Jedną z największych zalet tego zabiegu jest możliwość wykonania go u pacjentów z bólem i problemami związanymi ze stawem rzepkowo-udowym (SRU). Metoda ta obecnie stosowana jest najczęściej ze względu na niewielką ilość powikłań pooperacyjnych.
Alloprzeszczep
W przypadku pobierania materiału do artroskopii od zmarłego dawny istnieje ryzyko odrzucenia przeszczepu. Do plusów tej metody możemy zaliczyć przede wszystkim mniejszą traumatyzację tkanek pacjenta (brak konieczności pobierania materiału do przeszczepu).
Przeszczep z użyciem syntetycznego więzadła
Wszczepienie syntetycznego więzadła wiąże się z kolei z brakiem powikłań związanych z pobraniem przeszczepu – przewlekły ból, obrzęk, krwiaki. Zdania na temat stabilności i zachowania propriocepcji w tym przypadku są podzielone, jednak ten typ operacji wykonywany jest stosunkowo rzadko.
Niezależnie od typu przeprowadzonej operacji więzadła krzyżowego przedniego każdy pacjent powinien przejść cykl odpowiednio dobranej do rodzaju przeszczepu rehabilitacji. Powinna ona polegać na stopniowym odzyskiwaniu zakresu ruchu, wzmacnianiu siły mięśniowej oraz treningu propriocepcji. Czas trwania procesu usprawniania określany jest indywidualnie dla każdego pacjenta i zależy od jego stanu ogólnego, postępów osiąganych podczas terapii oraz wskazań operatora. Na ogół po upływie około 6-9 miesięcy od zabiegu możliwy jest powrót do pełnej aktywności sportowej.
Pozostałe tematy
4 lutego 2023
NERW BŁĘDNY – X nerw czaszkowy
Nerw błędny znany jest również jako X nerw czaszkowy. Pełni on wiele funkcji życiowych i jest niezbędny do utrzymania organizmu w zdrowiu. Jest głównym nerwem ...
4 lutego 2023
STRES – co warto o nim wiedzieć?
Stres jest normalną reakcją psychiczną i fizyczną na wymagania życia. Niewielka ilość stresu może być dobra i motywować Cię do działania. Jednak wiele codziennych wyzwań , ...
4 lutego 2023
NEUROPATIA AUTONOMICZNA
Neuropatia autonomiczna występuje gdy dochodzi do uszkodzenia nerwów kontrolujących automatyczne funkcje organizmu. Może wpływać na: ciśnienie krwi, kontrolę temperatury, trawienie, funkcję ...