NERW BŁĘDNY – X nerw czaszkowy

Nerw błędny znany jest również jako X nerw czaszkowy. Pełni on wiele funkcji życiowych i jest niezbędny do utrzymania organizmu w zdrowiu. Jest głównym nerwem przywspółczulnego układu nerwowego – układu odpowiadającego za odpoczynek, regenerację i trawienie

Nerw błędny odpowiada za komunikację między przewodem pokarmowym, sercem i innymi organami. Reguluje trawienie, układ odpornościowy i stany zapalne, a nawet nastrój. Wszystkie te działania są mimowolne, co oznacza, że Twoje ciało robi to, co trzeba, bez konieczności myślenia o tym.

Nerw błędny zaczyna się w pniu mózgu i rozciąga się w dół szyi do klatki piersiowej i brzucha. Jest to długi, cienki nerw, który rozgałęzia się do różnych części ciała. Jest najdłuższym nerwem w ludzkim ciele.  Nazywany jest też „nerw wędrownym „, ponieważ posiada wiele gałęzi, które unerwiają różne narządy w organizmie, na przykład : gardło i krtań, serce, drogi oddechowe, płuca, przełyk, żołądek, wątrobę i trzustkę, śledzioną , nerki, nadnercza i jelita

Nerw błędny posiada zarówno czuciowe, jak i ruchowe komórki nerwowe, czyli włókna. Włókna nerwowe czuciowe lub aferentne przenoszą informacje z ciała do mózgu. Włókna ruchowe, czyli eferentne, przenoszą sygnały z mózgu do reszty ciała.

Nerw błędny jest niezbędny dla wielu funkcji, w tym:

• Wysyłanie sygnałów między mózgiem a jelitami,
• Wspomaganie trawienia,
• Regulacja układu odpornościowego i zmniejszenie stanu zapalnego,
• Kontrolowanie rytmu serca i ciśnienia krwi,
• Wspomaganie modulacji snu i czuwania,
• Pomoc w mówieniu i połykaniu.

Jak widać, nerw błędny jest odpowiedzialny za wiele!

Nerw błędny jest głównym nerwem przywspółczulnego układu nerwowego, który jest częścią autonomicznego układu nerwowego (ANS).  ANS kontroluje mimowolne funkcje organizmu, w tym rytm serca, ciśnienie krwi, oddychanie i trawienie. ANS obejmuje układ współczulny, przywspółczulny i jelitowy.

Przywspółczulny układ nerwowy jest odpowiedzialny za reakcję organizmu na odpoczynek i trawienie. Układ ten pomaga osiągnąć stan relaksu i spokoju. Nerw błędny stanowi około 75% unerwienia przywspółczulnego.

Współczulny układ nerwowy jest systemem walki lub ucieczki. Jest odpowiedzialny za naturalną reakcję organizmu na stres, przygotowując go do działania poprzez zwiększenie częstości akcji serca, ciśnienia krwi i oddychania.

W normalnych warunkach układy nerwowe współczulny i przywspółczulny równoważą się wzajemnie. Zatem aktywacja współczulnego układu nerwowego może powodować kompensacyjne pobudzenie nerwu błędnego.

Jelitowy układ nerwowy (ENS) to sieć nerwów w przewodzie pokarmowym. Może on działać niezależnie od reszty układu nerwowego, aby kontrolować trawienie. Połączenie pomiędzy ENS a mózgiem nazywane jest „osią mózg-jelito”. Nerw błędny współdziała z ENS, zapewniając część tej komunikacji.Nerw błędny odgrywa istotną rolę w osi mózg-jelito. Jest to ścieżka komunikacyjna pomiędzy mózgiem a jelitami.

TRAWIENIE

90% włókien nerwu błędnego w jelicie to włókna aferentne (czuciowe). Kiedy jesz, twój żołądek rozciąga się, a receptory chemiczne w żołądku wyczuwają ilość i skład pokarmu. Neurony aferentne nerwu błędnego przewodu pokarmowego przesyłają te informacje z przewodu pokarmowego do mózgu. Następnie mózg przetwarza te informacje i wykorzystuje włókna wagalne eferentne (motoryczne), aby powiedzieć jelitom, że należy rozpocząć trawienie. Sygnalizuje również uczucie pełności, gdy zjedliśmy już wystarczająco dużo. Nerw błędny reguluje produkcję i magazynowanie glukozy oraz wydzielanie insuliny w celu kontrolowania poziomu cukru we krwi.

ZAPALENIE

Ostra odpowiedź zapalna jest niezbędna do funkcjonowania układu odpornościowego, ale nadmierny lub przewlekły stan zapalny może być przyczyną wielu problemów zdrowotnych. Jedną z krytycznych ról nerwu błędnego jest regulacja stanu zapalnego podczas odpowiedzi immunologicznej.

Układ odpornościowy uwalnia cząsteczki prozapalne zwane cytokinami, gdy ciało jest zainfekowane lub zranione. Receptory wyczuwają podwyższone ogólnoustrojowe cytokiny prozapalne, a włókna dośrodkowe nerwu błędnego informują o tym mózg. Następnie, sygnalizacja w dół przez eferentne włókna nerwu błędnego hamuje dodatkową produkcję cytokin, aby zmniejszyć stan zapalny. Wagalne hamowanie zapalenia jest głównym aspektem osi mózg-jelito, więc zaburzenia nerwu błędnego wpływają na oś mózg-jelito również.

INNE FUNKCJE

Nerw błędny posiada włókna czuciowe i ruchowe w jamie ustnej i gardle, które odpowiadają za smak, zapach, ślinienie, połykanie i mowę. Włókna dośrodkowe nerwu błędnego przekazują informacje o temperaturze, bólu i dotyku w okolicy ucha zewnętrznego.

Sygnalizacja wagalna obniża tętno i ciśnienie krwi, zwęża i usztywnia drogi oddechowe podczas wydechu, reguluje sen, powoduje nudności i wymioty. Jest również zaangażowana w nastrój poprzez wpływ na metabolizm i sygnalizację serotoniny, dopaminy i noradrenaliny.

REAKCJA WAZOWAGALNA

Nagły skok aktywności wagalnej może spowodować omdlenie. Jest to najczęstszy rodzaj omdlenia, zwany reakcją wazowagalną lub omdleniem wazowagalnym. Nagły i ekstremalny stres emocjonalny, strach i ból mogą aktywować omdlenie wazowagalne. To dlatego niektórzy ludzie mdleją na widok krwi. Mechanizm ten polega na tym, że sytuacje te wyzwalają reakcję współczulną (walcz lub uciekaj), a przywspółczulny układ nerwowy próbuje ją skompensować. Jeśli ta kompensacja jest zbyt ekstremalna, nerw błędny stymuluje szybką akcję serca i spadek ciśnienia krwi. Niewystarczająca ilość krwi dociera do mózgu, a Ty tracisz przytomność. Zazwyczaj organizm szybko to koryguje i nie ma żadnych trwałych szkód.

Różne warunki mogą wpływać na nerw błędny. Należą do nich zaburzenia psychiczne i zapalne, infekcje i zaburzenia autoimmunologiczne. Przewlekły stan zapalny spowodowany dysfunkcją nerwu błędnego może powodować dodatkowe problemy.

Często istnieje sytuacja co było najpierw  „kurczak czy  jajko” , która określa związek między dysfunkcją nerwu błędnego i zaburzeniami zdrowia. Dysfunkcja nerwu błędnego może powodować stany zapalne i inne problemy prowadzące do chorób, ale wiele z nich może również zakłócać pracę nerwu błędnego.

Do zaburzeń związanych z dysfunkcją nerwu błędnego należą:

• Słabe zdrowie jelit i problemy z trawieniem,
• Zespół jelita drażliwego,
• Zapalne choroby jelit,
• Otyłość,
• Cukrzyca typu drugiego,
• Reumatoidalne zapalenie stawów,
• Inne zaburzenia autoimmunologiczne
• Przewlekłe zapalenie,
• Wysokie ciśnienie krwi,
• Arytmia serca,
• Zaburzenia snu,
• Zaburzenia nastroju i lęki
• Niepłodność,
• Zespół stresu pourazowego,
• Zespół chronicznego zmęczenia,
• Problemy z mową i połykaniem,
• I wiele innych.

Leczenie tych dolegliwości  będzie się różnić w zależności od przyczyny. Jednak niektóre ogólne terapie mogą pomóc w poprawieniu objawów. Należą do nich zmiana stylu życia, zmiana diety i suplementacja.

Można wspomagać leczenie wielu  schorzeń  za pomocą urządzenia, które wysyła drobne impulsy elektryczne do nerwu błędnego czyli poprzez przezskórną stymulację nerwu błędnego.